Đắng miệng, nhạt miệng, chua miệng nói lên điều gì về tình trạng sức khỏe? được xem là một trong mối quan tâm hàng đầu của nhiều người bởi lưỡi chính là bộ phận nếm đủ các mùi vị chua, đắng, mặn, ngọt,…của thức ăn nên một khi cơ quan này gặp phải một vài vấn đề bất thường nào đó thì vị giác của chúng ta sẽ thay đổi theo chiều hướng không mong muốn. Bởi thế cho nên, khi bạn cảm thấy miệng đắng, miệng nhạt, ăn uống không ngon và không cảm nhận hết hương vị của món ăn thì nên nghĩ ngay tới việc tình hình sức khỏe mình đang không ổn. Muốn hiểu thêm về trường hợp này, mời bạn cùng chuyên mục nghiên cứu thật kĩ nội dung bài viết bên dưới để thấy được tầm quan trọng của lưỡi trong việc cảm nhận và nêm nếm thức ăn.
Bị đắng miệng, nhạt miệng, chua miệng nói gì về tình trạng sức khỏe của bạn?
1. Vai trò của lưỡi
Lưỡi giữ thức ăn ở gần răng để được nhai nghiền nát rồi lưỡi đưa đẩy thức ăn nhuyễn về thực quản để nuốt xuống dạ dày. Nhai và nuốt là hai giai đoạn sơ khởi nhưng rất quan trọng của sự tiêu hóa. Lưỡi hành động phối hợp với môi, răng và vòm miệng để tạo ra tiếng nói. Chỉ thiếu hụt một phần lưỡi là tiếng nói đã phì phò, ngọng nghịu.
Một trong nhưng chức năng của lưỡi là phân biệt, thưởng thức các vị khác nhau trong thực phẩm, nuớc uống cũng như dược phẩm hoặc các chất khác. Đó là vị giác, một trong năm giác quan của cơ thể. Mức độ vị giác nhạy cảm khác nhau tùy từng người, trẻ em mạnh hơn người lớn, thanh niên mạnh hơn người già. Tình cảm cũng có quan hệ đến vị giác, khi bực tức, lo sợ, lo nghĩ, đau buồn hay mệt mỏi… vị giác có thể giảm sút, đói lâu ngày vị giác cũng tạm thời mất nhạy. Nhiệt độ cũng ảnh hưởng đến vị giác, ở nhiệt độ 20-30 độ C thì độ nhạy cảm của vị giác là cao nhất. Ngoài ra hút thuốc, uống rượu nhiều, thiếu ngủ cũng làm cho vị giác thay đổi.
Nhưng khi ăn mà trong miệng bạn có cảm giác mùi vị khác hoặc không ăn vào cũng có cảm giác mùi vị thường hoặc có khả năng mắc một bệnh nào đó. Nhiều người khi ăn thấy trong miệng có mùi vị khác hoặc không ăn vào cũng có cảm giác mùi vị khác thường. Có thể đây là dấu hiệu mắc một bệnh nào đó.
2. Mất vị giác
Mất vị giác không những làm cho đời sống giảm thích thú mà còn nguy hiểm vì mất một hệ thống cảnh báo rủi ro, ảnh hưởng tới sức khỏe. Mất vị giác cảm giác gây ra bởi các bệnh viêm và bệnh thoái hóa trong khoang miệng; tác dụng của một số loại thuốc, nhất là những thứ thuốc có ảnh hưởng đến quá trình sinh sản tế bào như thuốc kháng tuyến giáp, thuốc chống ung thư; dùng xạ trị ở khoang miệng và hầu; nhiễm virut; rối loạn nội tiết; u tân sinh và rối loạn ở người cao tuổi. Mất vị giác rất nguy hiểm vì không thể phát hiện được mùi vị khi ăn phải thức ăn có chất độc, hư thối, thức ăn gây dị ứng. Mất vị giác cũng đưa tới trầm cảm… tăng rủi ro cho các bệnh tăng huyết áp, đái tháo đường, tai biến mạch máu não… nguy hiểm đến tính mạng.
3. Miệng thơm
Bệnh nhân tự thấy trong miệng có mùi thơm hoa quả, hay gặp trong bệnh đái đường nặng.
4. Miệng cay
Là trong miệng cảm thấy cay hay đầu lưỡi tê cay, thường thấy ở những người cao huyết áp. Đông y cho rằng miệng cay phần nhiều do phế nhiệt đầy ắp hoặc vị hỏa bốc lên gây ra, thường kèm ho khạc ra đờm màu vàng đặc, rêu lưỡi vàng mỏng.
5. Miệng chua
Gặp nhiều trong bệnh dạ dày như viêm loét dạ dày. Đông y cho rằng miệng chua phần nhiều do nhiệt gan mật ngấm vào tỳ gây nên, thường kèm theo tức ngực, đau sườn, buồn nôn, sau khi ăn thì đầy bụng, rêu lưỡi mỏng vàng, mạch huyền.
6. Miệng chát
Hiện tượng này thường thấy ở những người có bệnh tại hệ thống thần kinh, thức thâu đêm không ngủ. Chỉ cần điều chỉnh lại thời gian ngủ là có thể loại được chát miệng. Một số khối u ác tính vào thời kỳ cuối gây chát miệng.
7. Miệng ngọt
Trong miệng cảm thấy có vị ngọt, còn gọi là “khẩu cam”, dù là nước lọc cũng cảm thấy ngọt hoặc ngọt pha một chút chua chua. Triệu chứng này thường thấy ở người có rối loạn tiêu hóa, đái tháo đường.
Đông y cho rằng, ngọt miệng phần nhiều do công năng của tỳ vị không bình thường gây nên, gồm hai loại. Một loại miệng ngọt do ăn các đồ cay quá, biểu hiện là miệng ngọt mà khát thích uống nước, hoặc môi lưỡi sinh mụn lở, đại tiện táo bón, lưỡi đỏ, rêu lưỡi khô, mạch nhanh. Loại miệng ngọt do tuổi già hoặc bị bệnh lâu ngày, biểu hiện là miệng ngọt khô, uống nước không nhiều, hơi thở ngắn, người mệt mỏi, không thiết ăn uống, đầy bụng, đại tiện lúc lỏng lúc táo.
8. Miệng mặn
Thấy nhiều trong viêm họng hạt mạn, viêm thận mạn tính, bệnh về chức năng cơ quan thần kinh hoặc lở loét khoang miệng. Đông y cho rằng miệng mặn phần nhiều do thận hư, kèm theo mỏi lưng mỏi gối, váng đầu ù tai, mồ hôi trộm, di tinh, rêu lưỡi ít, mạch đập nhỏ. Nếu có lạnh buốt chân tay, thần sắc uể oải, mỏi mệt rã rời, đi giải đêm nhiều lần, liệt dương, lưỡi dày… gọi là miệng mặn do thận dương hư.
9. Miệng đắng (hay còn gọi là đắng miệng)
Thấy nhiều ở chứng viêm gan, viêm mật cấp tính, liên quan đến sự trao đổi chất của dịch mật. Miệng đắng còn có thể thấy trong bệnh ung thư; người bệnh không chỉ mất cảm giác với đồ ngọt mà còn tăng dần cảm giác đắng với mọi đồ ăn. Điều này liên quan tới việc thay đổi thành phần trong nước bọt và trở ngại tuần hoàn huyết dịch ở lưỡi.Đông y cho rằng, người có cảm giác đắng trong miệng thường kèm đau đầu, chóng mặt, mắt đỏ, tính tình nóng nảy dễ cáu giận, đại tiện táo bón, chất lưỡi đỏ, rêu lưỡi mỏng và vàng, mạch huyền…, phần nhiều do gan, mật nhiệt gây nên. Bệnh nhân thường buồn nôn, không thiết ăn uống, nước tiểu đỏ vàng.
10. Miệng nhạt (hay còn gọi là nhạt miệng)
Là chỉ vị giác trong miệng suy giảm, tự cảm thấy trong miệng nhạt nhẽo. Thường gặp ở những người mới viêm nhiễm hoặc vào thời kỳ hết viêm như viêm ruột, bị bệnh lỵ và các bệnh khác ở hệ thống tiêu hóa có sinh phát sốt kéo dài, còn gặp sau ca đại phẫu thuật, người thiếu dinh dưỡng. Ngoài ra miệng nhạt nhẽo vô vị, vị giác suy giảm thậm chí mất hẳn là một đặc trưng của bệnh ung thư, nhất là lại xuất hiện ở một người tuổi trung niên thì phải hết sức cảnh giác. Cần phân biệt với trường hợp người già, đầu nhũ vị giác thoái hóa, răng rụng, không còn đầy đủ, cũng do xương hàm bị teo với mức độ khác nhau làm cho việc nhai thức ăn không kỹ, thậm chí phải nuốt chửng, thức ăn không tiếp xúc đầy đủ với đầu nhũ vị giác dẫn tới tình trạng ăn không biết mùi vị.
Ngoài ra, miệng nhạt nhẽo vô vị, vị giác suy giảm thậm chí mất hẳn cũng là một đặc trưng của bệnh ung thư, nhất là khi xuất hiện ở một người tuổi trung niên.
Đông y cho rằng miệng nhạt phần nhiều do tỳ vị suy nhược sau khi ốm, việc vận hóa suy yếu, thường kèm các triệu chứng chán ăn, chân tay mệt mỏi rã rời, bụng đầy chướng, rêu lưỡi trắng.
Tóm lại, hiện tượng đắng miệng, nhạt miệng hay chua miệng,…tất cả đều liên quan tới vị giác, nếu vị giác có vấn đề với thức ăn mùi vị khi bạn nêm nếm thì nên nghĩ ngay tới các vấn đề về bệnh tật. Khi bạn bị rối loạn vị giác thường có khuynh hướng ăn qua loa, ăn cho qua bữa và chắc chắn là sẽ không thấy ngon miệng rồi, đồng nghĩa với việc là thiếu suy dinh dưỡng và giảm cân nhanh chóng. Rối loạn chỉ có thể điều chỉnh được sau khi được các bác sĩ khám tỷ mỉ và đã xác định rõ nguyên nhân gây nên tình trạng hiện tại của bạn. Trong mọi trường hợp, bao giờ phòng bệnh cũng hơn là chữa bệnh, do đó vị giác sau thời gian dài vẫn không bình thường trở lại thì nên đi khám bác sĩ càng sớm càng tốt. saigon-ict.edu.vn chúc bạn xem tin vui!
